
W zależności od kryterium podziału wyróżnia się kilka rodzajów banków: bank centralny, banki komercyjne uniwersalne i specjalistyczne. Ze względu na status prawny dzieli się je na: państwowe, spółdzielcze i spółki akcyjne. Pod względem kapitału są to banki: prywatne, państwowe, międzynarodowe, komunalne, spółdzielcze, zagraniczne, mieszane. Podobne w działaniu do banków są kasy zapomogowo-pożyczkowe oraz kasy oszczędnościowe. Ich podstawową funkcją jest przeprowadzanie operacji finansowych – udzielanie kredytów, emitowanie bankowych papierów wartościowych. Banki centralne zajmują się emisją pieniądza, zarządzaniem całym systemem bankowym, określają wartość i ilość kredytów w danym państwie. Operacyjne dbają o wieloaspektową, masową obsługę klienta. Biorą ważny udział w powszechnym obrocie pieniądza. Banki prowadzą także działalność doradczą. Różne są ich specjalizacje np. bank inwestycyjny, jak wskazuje sama nazwa, natychmiast inwestuje na rynku powierzone mu pieniądze. Najwęższy zakres usług reprezentują instytucje specjalne, które świadczą wąski zakres usług. Banki udzielają klientom kredytów oraz zajmują się przyjmowaniem pieniężnego wkładu z ich strony, zakładają i prowadzą konta bankowe, wykonują operacje na czekach, świadczą przechowywanie cennych rzeczy w skrytkach. Kierują się w działaniu zasadami: uniwersalizmu, samodzielności, konkurencyjności, samofinansowania i komercjalizmu. W polskich realiach najczęściej spotykane są banki spółdzielcze i spółki akcyjne, choć coraz częściej pojawia się kapitał zagraniczny.